ايدز

ايدز (به انگليسي: AIDS) يا نشانگان اكتسابي كمبود ايمني (به انگليسي: Acquired immune deficiency syndrome)، نوعي بيماري است كه در دستگاه ايمني و توسط ويروس نقص ايمني (HIV) ايجاد مي‌شود.[۱] بيماري ناشي از ويروس HIV داراي سه مرحله اصلي است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممكن است براي مدت كوتاهي بيماري شبه آنفلوآنزايي را تجربه كند. به همين دليل معمولاً اين بيماري تا يك دوره طولاني بدون هيچ علائمي دنبال مي‌شود كه به اين مرحله از بيماري، دوره نهفتگي گفته مي‌شود. هر چقدر كه بيماري پيشرفت يابد، تداخل بيشتري با دستگاه ايمني بدن پيدا مي‌كند و باعث مي‌شود كه افراد به عفونت‌هايي مانند عفونت فرصت‌طلب و تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادي كه دستگاه ايمني آنها به خوبي عمل مي‌كند تأثيرگذار نيست. در نهايت بيماري زماني وارد مرحله سوم يا ايدز خواهد شد كه شمار سلول‌هاي CD4+ T به كمتر از ۲۰۰ سلول در هر ميكروليتر برسد.

HIV عمدتاً از طريق آميزش جنسي (از جمله مقعدي و حتي دهاني) محافظت نشده، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداري، زايمان يا شيردهي منتقل مي‌گردد.[۲] بعضي از مايعات بدن مانند بزاق و اشك قادر به انتقال HIV نيستند.[۳] پيشگيري از عفونت HIV، عمدتاً از طريق آميزش جنسي امن و برنامه تعويض سرنگ، راه حلي براي جلوگيري از گسترش اين بيماري محسوب مي‌شوند. هيچ‌گونه درمان يا واكسن وجود ندارد؛ اگر چه درمان ضدويروسي مي‌تواند باعث كاهش دوره بيماري و اميد به زندگي نزديك به طبيعي گردد. با وجود اين كه درمان ضدويروسي خطر مرگ و عوارض ناشي از اين بيماري را كاهش مي‌دهد، اما اين داروها گران‌قيمت هستند و ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.

پژوهش‌هاي ژنتيكي نشان مي‌دهند كه HIV در اصل در اوايل قرن بيستم ميلادي در غرب آفريقا جهش يافته و پديد آمده است.[۴] ايدز اولين بار در سال ۱۹۸۱ توسط مركز كنترل و پيشگيري بيماري (CDC) شناخته شد، در حالي كه عامل آن (عفونت HIV) در اوايل آن دهه شناخته شده بود.[۵] از زمان كشف آن تا سال ۲۰۰۹، ايدز باعث مرگ ۳۰ ميليون نفر شده است.[۶] تا سال ۲۰۱۰، حدوداً ۳۴ ميليون نفر به ايدز مبتلا بوده‌اند.[۷] ايدز به عنوان همه‌گيري جهاني شناخته مي‌شود كه در حال حاضر حوزه شيوع آن بسيار وسيع و در حال گسترش است.[۸]

ايدز تأثير بسيار زيادي بر روي جوامع داشته‌است، چه به عنوان يك بيماري و چه به عنوان عاملي براي تبعيض. همچنين تاثيرات اقتصادي قابل توجهي داشته است. تصورهاي نادرست بسياري در رابطه با ايدز وجود دارد، براي مثال انتقال ايدز از طريق رابطه‌هاي سطحي غيرجنسي. اين بيماري همچنين موضوع مجادله اديان شده است.